Ιστορικά στοιχεία για το χωριό Μαράσια - Μέρος 3ο

Ομιλία για την ιστορία του χωριού Μαράσια
με τίτλο " Ιστορικά στοιχεία για το χωριό Μαράσια "
που έγινε από το φιλόλογο καθηγητή Αθανάσιο Μαρίφη
στην Κοινότητα Μαρασίων
την Κυριακή 3 Αυγούστου 2014.

1868

Μια μαρτυρία για το χωριό : Γάλλος ταξιδευτής του 19ου αιώνα

σελίδα 281
Από το Τσιρμέν στην Αδριανούπολη
Ο δρόμος ακολουθεί την όχθη του ρέματος του Τσιρμέν ( Ορμένιο ) και στη συνέχεια την όχθη της Μαρίτσας , που τη διασχίζεις με πορθμείο , δέκα λεπτά από το Μαράς ( Μαράσια ) . Γέφυρα στην Τούντζα ανάμεσα στο προάστιο (σ.μ. το Γιλντιρίμ ) και την πόλη . Κανένα ρέμα δε χύνεται στη Μαρίτσα ανάμεσα στο Τσιρμέν και στο Μαράς . Λόφοι σαν οροπέδια φαίνονται ανάμεσα στο Τσιρμέν και το Καδή-κιόι ( Δίκαια ) . Πέρα από αυτό το χωριό , προεξοχές του εδάφους και στρογγυλά χαμηλά υψώματα σχηματίζουν , στα δεξιά του δρόμου , λόφους , που το ύψος τους ανεβαίνει αρκετά γρήγορα .
Μετά το Ουρεΐς ( Δίλοφος ) οι λόφοι παρουσιάζουν πλαγιές πιο ομαλές και μοιάζουν να αναγγέλουν μια κάποια αλλαγή του εδάφους .

σελίδα 350
Ανάμεσα στο Καραγάτς και στο Μαράς , αργιλώδεις αμμουδιές με μαρμαρυγία , πρόσφατες προσχώσεις
Στο Μαράς , λόφοι που χωρίζουν τον Άρδα από τη Μαρίτσα . Σε κάποια σημεία το έδαφος είναι αργιλώδες και κατάλληλο για να φτιάχνουν κεραμίδια . Πλαγιές ελαφρά επικλινείς .

σελίδα 487
Ο ρους του Άρδα σχηματίζει τη βάση ενός τριγώνου του οποίου οι πλευρές ορίζονται από τον Άρδα και τη Μαρίτσα και η κορυφή του βρίσκεται στο Μαράς , χωριό που βρίσκεται στη συμβολή των δυο ποταμών , δυτικά της Αδριανούπολης .

Αύγουστος Βικενέλ, Ταξίδι στην Ευρωπαϊκή Τουρκία : φυσική και γεωλογική περιγραφή
Παρίσι , 1868

1870-1873 , παλιά σιδηροδρομική γέφυρα του Άρδα

Η παλιά σιδηροδρομική γέφυρα του Άρδα κατασκευάστηκε ανάμεσα στα 1870 και στα 1873 , ακριβώς δίπλα στη συμβολή του Έβρου και του Άρδα . Είναι μια τυπική σιδερένια γέφυρα του τρόπου κατασκευής του 19ου αιώνα , που αποτελείται από δύο βασικά τμήματα κατασκευασμένα με  σιδηροδοκούς , τόσο στη βάση , όσο και στα πλάγια " τοιχώματα " και στην " οροφή " των τμημάτων και από ένα μικρότερο συμπληρωματικό ανοιχτό τμήμα , από την πλευρά των Μαρασίων . Σιδερένιοι διάδρομοι , αριστερά και δεξιά της γραμμής αλλά και ένας κεντρικός διάδρομος ανάμεσα στις ράγες , επιτρέπουν σε κάποιον να διασχίσει πεζός τη γέφυρα .

Είναι ένα σημείο της σιδηροδρομικής γραμμής που άρχιζε από την Κωνσταντινούπολη και κατέληγε στην Αυστρία . Η γραμμή αυτή ήταν η κεντρική γραμμή των σιδηροδρόμων της Ρούμελης .

Στις 17 Απριλίου 1869 υπογράφηκε η συμφωνία για να κατασκευαστούν οι Σιδηρόδρομοι της Ρούμελης ( Rumeli Demiryollari ) . Την κατασκευή ανέλαβε ο Εβραίος τραπεζίτης βαρώνος Χιρς .

Στη συμφωνία προβλεπόταν να κατασκευαστεί μια κεντρική γραμμή : Κωνσταντινούπολη – Αδριανούπολη – Φιλιππούπολη – Σαράγιεβο – Αυστρία.

Κάθετοι άξονες : Πύθιο – Αλεξανδρούπολη ( τότε Ντεντέ Αγάτς ) , Βελιγράδι – Θεσσαλονίκη και Φιλιππούπολη – Μπουργκάς .

Η κατασκευή της γραμμής άρχισε το 1870 και τελείωσε στις 17 Δεκεμβρίου 1873 .

Στην περιοχή μας η γραμμή περνούσε τον Έβρο στο Πύθιο και μετά την Ορεστιάδα και τη Βύσσα έμπαινε στην περιοχή του Καραγάτς . Μετά περνούσε  πάνω από τη γέφυρα του Άρδα , από τα Μαράσια και  συνέχιζε προς το Μουσταφά Πασά ( Σβίλενγκραντ ) και τη Φιλιππούπολη .

Τότε όλα αυτά τα εδάφη ανήκαν σε ένα κράτος , την Οθωμανική Αυτοκρατορία . Μετά τη χάραξη των συνόρων το 1923 η γραμμή έμπαινε στο ελληνικό έδαφος στο Πύθιο , ξαναέμπαινε στο τουρκικό στο Καραγάτς , έμπαινε πάλι στο ελληνικό έδαφος στα Μαράσια και μετά το Ορμένιο έμπαινε στη Βουλγαρία ( Σβίλενγκραντ ) . Όλα αυτά μέχρι το 1976 , οπότε και η Ελλάδα και η Τουρκία έκαναν τη δική τους γραμμή .

Η γέφυρα υπάρχει ακόμα και σήμερα , αν και δε χρησιμοποιείται πια , όπως και το στρατιωτικό φυλάκιο , ακριβώς δίπλα της . Η παλιά γραμμή , από το στρατιωτικό φυλάκιο μέχρι το σημείο που συναντάει τη νέα σιδηροδρομική γραμμή για τις Καστανιές , χρησιμοποιείται ως δρόμος .

Στις μεγάλες γιορτές και κυρίως το Πάσχα , πολλοί από το χωριό , αλλά και ξένοι , επισκέπτονται το φυλάκιο της γέφυρας , για να ευχηθούν και να δώσουν δώρα στους στρατιώτες .

 Tή μέρα πού τελείωσε ή γέφυρα και επρόκειτο να περάσει το πρώτο τραίνο, επίσημοι και κάτοικοι περίμεναν στο σταθμό του Κα­ραγάτς. Τα παιδιά όμως, πού όλη τη νύχτα δεν κοιμήθηκαν από την αγωνία τούς να δουν τι πράγμα θα ήταν αυτό που θα πήγαινε πάνω σε σιδερένιες γραμμές, από τα ξημερώματα ξεκίνησαν και πήγαν στη γέφυ­ρα, στα Μαράσια, για να το δουν κι όταν πέρασε το ακολούθησαν τρέχον­τας μέχρι το Καραγάτς  κι έλεγαν στα σπίτια τους σαν γύρισαν:

« Βρε Νινέ, ορέ Νινέ, τέτοιο πράγμα

δεν είδα, να λαλάει, να πλαλάει κι ανθρώπ' να

κουβαλάει ».

Στις 9 Απριλίου 1941 οι Έλληνες και οι Τούρκοι ανατίναξαν τις σι­δηροδρομικές γέφυρες

του Άρδα στα Μαράσια

και του Έβρου στο Πύ­θιο.

Από το βιβλίο του Τάκη Χρ. Τσονίδη

Η Ορεστιάδα μας

Ορεστιάδα 1980

 1877

Πληθυσμός των Μαρασίων

Ο Γάλλος Synvet στο βιβλίο του "Tables Ethnographigues de la Turquie d Europe" αναφέρει με λεπτομέρεια τα χωριά και τις πόλεις της Μητροπόλεως της Ανδριανούπολης κατά το έτος 1877. 
Σε αυτόν λοιπόν τον κατάλογο τα Μαράσια φαίνεται να έχουν 350 κατοίκους.
Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ανατολικός Αστήρ στις 14 Νοεμβρίου 1884 αναφέρεται ότι στα Μαράσια έμεναν 20 Ελληνόφωνες οικογένειες και 70 Βουλγαρόφωνες,υπήρχε 1 σχολείο όπου φοιτούσαν 40 μαθητές,υπήρχε 1 δάσκαλος και δαπανούνταν για το σχολείο 2500 γρόσια.

(Από το βιβλίο του Στ. Β. Ψάλτη "Η Θράκη και η δύναμις του εν αυτή ελληνικού στοιχείου" εν Αθήναις 1919)

1878

Η πιο παλιά εικόνα στο χωριό

Η περιτομή του Ιησού Χριστού

Φορητή εικόνα του 1878

Βρίσκεται στο υπερώο

του Ιερού Ναού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος

1880

Οικονομική βοήθεια στο Δημοτικό Σχολείο Μαρασίων στα 1880

Από 20 οθωμανικές λίρες στα σχολεία του Δεμιρδεσίου και των Μαρασίων.

Δάσκαλος από την Κωνσταντινούπολη με μισθό 3 λίρες το μήνα , 31 βιβλία και 20 εικόνες του παιδικού βίου.

Από τη λογοδοσία του συμβουλίου του εν Ανδριανουπόλει Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου κατά την λήξιν του Θ' συλλογικού έτους.

1883-1884

Στα Μαράσια κατοικούν είκοσι ελληνόφωνες ορθόδοξες οικογένειες και εβδομήντα βουλγαρόφωνες , επίσης ορθόδοξες . Καμιά οικογένεια δεν είναι σχισματική.

Διορίζουμε εμείς το δάσκαλο που διδάσκει 40 μαθητές.

Εμείς τον πληρώνουμε 15 λίρες και το χωριό 10.

Το χωριό δεν έχει σχολείο. Με μια συνδρομή δική μας από 20 λίρες ο καθένας και με τη βοήθεια των χωρικών μπορεί να γίνει σχολείο.

Πριν από τρία χρόνια , πριν αρχίσει να βοηθάει η αδελφότητα , δεν υπήρχε εκπαίδευση.

Εκπαιδευτική εργασία της Αδελφότητος Αδριανουπόλεως κατά το σχολικό έτος 1883-1884

Αρχείο ΑΠΘ

1885

 

 

Χάρτης του 1885

Γαλλικός χάρτης του 1885 , που δείχνει τα ελληνικά και βουλγαρικά σχολεία , καθώς και τις ελληνικές εκκλησίες .

Το χωριό αναφέρεται με το ελληνικό όνομά του (Μαράσια) και όχι με το τουρκικό ( Maras ή Maraskoy ) , όπως γινόταν συνήθως στους χάρτες της εποχής .

Το σύμβολο με το σταυρό που δείχνει το χωριό είναι λίγο μεγαλύτερο από το σύμβολο των Καστανεών  και των Ριζίων   , πράγμα που δείχνει ότι στα τέλη του 19ου αιώνα τα Μαράσια είχαν μεγαλύτερο πληθυσμό από αυτά τα δύο χωριά .

Παρατηρήστε επίσης πόσο μεγάλο είναι το σύμβολο για το Μποσνοχώρι ( Βύσσα ) , ελαφρά μικρότερο από το σύμβολο για το Καραγάτς , που την εποχή εκείνη βρισκόταν σε μεγάλη ακμή .

Στο χάρτη φαίνεται το χωριό Υαλιά ( Yailadzik ) , λίγο αριστερά από τον Πεντάλοφο ( Bestepe ) , που δεν υπάρχει σήμερα .

1885-1886

Εκπαίδευση στα Μαράσια

Στα Μαράσια κατοικούν 90 ελληνικές ορθόδοξες οικογένειες . Από αυτές οι 20 μιλάνε ελληνικά και οι 70 βουλγαρικά.

Έχει σχολείο με ένα δάσκαλο και 30 μαθητές.

Για τη συντήρηση του σχολείου η Αδελφότης Αδριανουπόλεως ξοδεύει 15 λίρες το χρόνο και η Κοινότητα του χωριού 13.