Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2019

Σούρβα

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς , όπως σ` όλη την Ελλάδα , τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα . Ιδιαίτερο έθιμο στην περιοχή της Θράκης ήταν η σούρβα και γινόταν ανήμερα την Πρωτοχρονιά .

Πάνω σε ένα χλωρό κλαδί κρανιάς έβαζαν πολύχρωμες κλωστές .
Αυτό το στολισμένο κλαδί ήταν η σούρβα .
Κάθε παιδί με τη σούρβα στο χέρι και μαζί με άλλα παιδιά , παρέες-παρέες , το πρωί  της Πρωτοχρονιάς , γύριζαν το χωριό και επισκέπτονταν όλα τα σπίτια .
Στην είσοδο του σπιτιού τα παιδιά , χτυπώντας με τη σούρβα τους νοικοκυραίους στη ράχη ,  έλεγαν :

                                     Σούρβα σούρβα
                                     κι του χρον`
                                     κι τ` Αγίου Βασιλείου
                                     χρόνια πουλά

Οι νοικοκυραίοι κερνούσαν και φίλευαν τα παιδιά .
Οι βαφτιστικοί και οι βαφτιστικές ( τα αδεξίμια ) πήγαιναν στο νονό ή στη νονά , για να τους κάνουν σούρβα.
Ο νονός ή η νονά έδινε γλυκά και δώρα στα παιδιά .
Το χτύπημα της σούρβας στη ράχη γινόταν για να μεταδοθεί η δύναμη του χλωρού δέντρου , που έκρυβε μέσα του την αναγέννηση, στον επισκεπτόμενο , για υγεία και ευτυχία .
Η λέξη σούρβα προέρχεται από την κρανιά , που σε πολλά μέρη της Θράκης
ονομάζεται σουρβιά .

Σούρβα Σούρβα, γιρό κουρμί
Γιρό κουρμί, γιρό σταυρί
Σαν ασήμι, σαν κρανιά
Κι του χρον', ουλ' γιροί
ουλ' γιροί,καλόκαρδοι

Σούρβα Σούρβα γιά χαρά
για σταφίδις, για παρά
για καρίδις, για μπαντέμια
για ένα ξυλουκέρατου...

Κι του χρόν' πιδιάμ... Καλή πρόουδου... (Έλεγε συνήθως η κυρά του σπιτιού)

Κι του χρόν' Θειάκα... (Έλεγαν τα Παιδιά...)

Read more...

Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2019

Στην κοιλάδα του Άρδα


Read more...

Το έθιμο της καμήλας

Την παραμονή των Χριστουγέννων , άλλη παρέα παλληκάρια , όχι αυτή ή αυτές που τραγουδούσαν τα κάλαντα , γυρνούσε το χωριό με την καμήλα , όλη τη νύχτα , μέχρι το πρωί .
Η καμήλα κατασκευαζόταν με βάση μια ξύλινη σκάλα . Στις άκρες της στερέωναν
λυγισμένες βέργες , συνήθως από μουριά . Πάνω σ` αυτό το σκελετό
έβαζαν κουρελούδες , τσουβάλια , κουβέρτες , υφάσματα.
Για λαιμό της καμήλας έβαζαν ένα ξύλο τυλιγμένο με δέρμα και για κεφάλι ένα κρανίο
από πρόβατο . Στο λαιμό έδεναν ένα σκοινί που το κουνούσε το πρώτο από τα παλληκάρια
που στήριζε την καμήλα και ήταν σαν να άνοιγε η καμήλα το στόμα της .
Για ουρά έβαζαν μια λωρίδα από προβιά με φούντα από μαλλιά .
Στο λαιμό κρεμούσαν μια κουδούνα .
Δυο παλληκάρια στήριζαν την καμήλα και προσάρμοζαν το βήμα τους
παριστάνοντας το περπάτημα της καμήλας .
Ο καμηλάρης είχε μαυρισμένο πρόσωπο ( σαν Αράπης )
και φορούσε ποτούρια .
Δυο ή τρία παλληκάρια μάζευαν και κουβαλούσαν αυτά που έδιναν
οι νοικοκυραίοι : λουκάνικα , μπριζόλες , κρεατικά εν γένει , αλλά και πίτες ,
γλυκά , ό,τι φίλευαν τα παλληκάρια . Τα έβαζαν μέσα στους χεμπέδες , μεγάλα δισάκια
από χοντρό , ανθεκτικό ύφασμα .
Μαζί με την καμήλα υπήρχαν πάντα όργανα : γκάιντα , ζουρνάς , ντέφι με καστανιέτες ( ζίλια ).
Στην αυλή του σπιτιού τα όργανα έπαιζαν κάποιο σκοπό και η καμήλα χόρευε .
Ο καμηλάρης με τη βέργα στο χέρι έκανε πως έδερνε την καμήλα ή τη δάταζε .
Η συνηθισμένη διαταγή προς την καμήλα ήταν : γκια καμήλα , γκια
Οι νοικοκυραίοι φίλευαν τα παλληκάρια , άλλοι ( οι λιγότεροι εκείνες τις εποχές )
τους έδιναν λεφτά , άλλοι έδιναν ψωμιά , καλοζυμωμένα από φαρίνα .
Η περιοδεία κρατούσε μέχρι το πρωί , ανεξάρτητα από το αν χιόνιζε , έβρεχε , έκανε κρύο .

Μετά τη λειτουργία των Χριστουγέννων , τα παλληκάρια έστηναν πάγκους μπροστά
στην εκκλησία και πουλούσαν τα ψωμιά που είχαν μαζέψει όλη τη νύχτα .
Τα κρεατικά που μάζεψαν τα έτρωγαν στο γλέντι που γινόταν στα μαγαζιά
την ίδια μέρα , την πρώτη μέρα των Χριστουγέννων δηλαδή . Τη δεύτερη μέρα , όπως αναφέραμε
ήδη σε προηγούμενο δημοσίευμα , γλεντούσαν τα παλληκάρια που τραγουδούσαν τα κάλαντα .

Τι συμβολίζει η καμήλα ; Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι συμβολίζει τους Μάγους με τα δώρα
που πήγαν με τις καμήλες να προσκυνήσουν το Χριστό .
Σύμφωνα με μια άλλη άποψη , το έθιμο της καμήλας σατιρίζει το φοροεισπράκτορα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας που πήγαινε στα χωριά για να εισπράξει το φόρο για το σουλτάνο .
Το έθιμο αυτό γιορταζόταν στη Θράκη το δωδεκαήμερο . Στα πιο πολλά χωριά γινόταν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και συμβόλιζε τον ερχομό του Αι Βασίλη , που ταξίδευε με την καμήλα , γιατί εκείνα τα χρόνια έλειπαν τα συγκοινωνιακά μέσα .
Σε κάποια χωριά που μένουν πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία , το έθιμο της καμήλας αναπαριστάνεται την Αποκριά

Read more...

Σχολικό έτος 1945-1946. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 3ο



Read more...

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2019

Καλά Χριστούγεννα !


Read more...

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2019

Κάλαντα Χριστουγέννων

Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παλληκάρια του χωριού γυρνούσαν όλο το χωριό παρέες - παρέες , πήγαιναν σ` όλα τα σπίτια και έλεγαν τα κάλαντα μέχρι τα ξημερώματα .
Σε κάθε παρέα το γενικό πρόσταγμα είχε ο μαρμάρ`ς , ο πιο ευπαρουσίαστος , με την καλύτερη και δυνατότερη φωνή και ο πιο χωρατατζής ( ή τουλάχιστον έτσι έπρεπε να είναι ) . Στα χέρια του είχε την τσότρα με το κρασί , για να κερνάει τους νοικοκυραίους . Όλα τα παλληκάρια φορούσαν τραγιάσκες , φουλάρι στο λαιμό και λουλούδι στο πέτο .
Στο δρόμο , βγαίνοντας από το ένα σπίτι για να πάνε στο άλλο  , τα παλληκάρια τραγουδούσαν :

Πα` βγενικό κι αν βγήκαμι
σ` αρχοντικό θα πάμι
θα πάμι στουν αφέντη μας
τουν πολυχρονεμένου
που `χει τα σπίτια τα ψηλά
με τα πολλά παρμάκια
για να τ` ανέβω δεν μπορώ
και πίνω τα φαρμάκια.

Στην αυλή του σπιτιού , περιμένοντας να ανοίξει η πόρτα , τα παλληκάρια τραγουδούσαν :

Άνοιξι πόρτα μ` άνοιξι
πόρτα μου καναρένια
έχω δυο λόγια να σου ειπώ
κι εκείνα ζαχαρένια

Ποιος είσ` εσύ ν` ανοίξω εγώ
ν` ανοίξω να `μπεις μέσα

Εγώ είμαι που σου έστειλα
στου μαντιλάκ` διμένα
τα μήλα , τα δαμάσκηνα
τα τρουφαντά κιράσια

Επίσης λέγονταν και οι παρακάτω στίχοι :

Εμείς εδώ δεν ήρθαμι
να φάμι κι να πιούμι
μόνο σας αγαπούσαμι
κι ήρθαμι να σας δούμι


Αν υπήρχε ελεύθερη κοπέλα στο σπίτι , λέγονταν τα παρακάτω :

Έβγα ερωτευμένη μου
κι ήρθα στο μαχαλά σου
για να σε ιδω για να με ιδεις
να βάλεις τα καλά σου

Απόψε την κιθάρα μου
τη στόλισα κορδέλες
κι ήρθα να πω τα κάλαντα
στις όμορφες κοπέλες

Οι στίχοι αυτοί μπορεί να παραλλάσσονταν ελαφρά ,
ανάλογα με τα πρόσωπα , τη διάθεση της στιγμής , την όρεξη για πειράγματα .
Η βασική τους όμως μορφή ήταν αυτή .
Στην περιοχή μας , ανάμεσα στο Ορτάκιοι και στην Αδριανούπολη , η βασική μορφή στα λόγια , τόσο στα κάλαντα όσο και σ` αυτά που λέγονταν
πριν και μετά από τα κάλαντα , είναι ίδια .
Βέβαια υπήρχαν πάντα παραλλαγές από χωριό σε χωριό ,
τόσο στα λόγια , όσο και στο μουσικό ήχο .

- Να τα πούμι ;
- Να τα πείτι , να τα πείτι ...

Χριστός γεννιέται χαρά στον κόσμο
χαρά στον κόσμο στα παλληκάρια
Σαράντα μέρες σαράντα νύχτες
η Παναγιά μας κοιλοπονούσε
Κοιλοπονούσε παρακαλούσε
τους αποστόλους τους αρχαγγέλους
κι οι αποστόλοι μαμές γυρεύουν
κι οι αρχαγγέλοι για μύρο τρέχουν
κι ως που να πάνε κι ως που να έρθουν
η Παναγιά μας ξελευτερώθη
Μέσα στις δάφνες μεσ` στα λουλούδια
κάνει τον ήλιο και το φεγγάρι
Χριστός γεννιέται σαν ήλιος λάμπει
σαν ήλιος λάμπει σαν νιο φεγγάρι

Τα κάλαντα αυτά  τραγουδιούνταν σ` όλη τη Θράκη , με ελαφρές παραλλαγές .
Στους στίχους τους αξίζει να προσέξουμε ότι η Παναγία παρουσιάζεται σαν
μια οποιαδήποτε θνητή γυναίκα που κοιλοπονάει για να γεννήσει το παιδί της
και στη συνέχεια σαν μια οποιαδήποτε λεχώνα που μόλις έχει γεννήσει .
Στη συνείδηση του λαού η Παναγία είναι πάντα η ιδανική τρυφερή μητέρα .

Μόλις τελείωναν τα κάλαντα , ο μαρμάρ`ς κερνούσε το νοικοκύρη και του έλεγε τα παρακάτω :

- Ήρθαμι στουν αφέντη μας τουν πουλιχρουνιμένου
μας έδουσι ένα φούρνου ψουμιά
κι άλλα τόσα φλουριά .
Όσα άστρα απ` τουν ουρανό κι φύλλα απ` τα δέντρα ,
τόσα καλά να τ` δώσ` Θεός .
Χέρ` να μην τουν πουνάει ,
πουδάρ` να μην τουν πουνάει ,
κιφάλ` να μην τουν πουνάει ,
καρδιά να μην τουν πουνάει .
Πέτι παλληκάρια μ` αμήν
                    
- Αμήν !

Σ` αυτό το σπίτι που `ρθαμι
πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού
χίλια χρόνια να ζήσει

Ακολουθούσαν τα κεράσματα και τα φιλέματα

Τα κάλαντα τα έλεγαν είτε στην είσοδο του σπιτιού , είτε μέσα στο σπίτι , όπως και τις ευχές που αναφέραμε παραπάνω .
Πάντα ένα από τα παλληκάρια συνόδευε με ντέφι που γύρω-γύρω είχε καστανιέτες ( ζίλια ) .

Συνήθως , όταν ο νοικοκύρης έβαζε τα παλληκάρια μέσα στο σπίτι , αν
 στο σπίτι υπήρχε ελεύθερη κοπέλα , λέγονταν άλλοι στίχοι αν ήταν ξανθιά και άλλοι αν ήταν μελαχρινή .

Φυσικά , υπήρχαν και ανάποδες καταστάσεις : κάποιες φορές τύχαινε κάποιος νοικοκύρης
που ήταν σπαγγοραμένος ή δεν άνοιγε την πόρτα . Τότε " εισέπραττε "  τα ανάλογα :

Εσένα πρέπ` αφέντη μου
τουρμπάς μι δεκανίκι
να σι τραβάνε τα σκυλιά
κι πέντι -δέκα λύκοι

Την κόρη σου την όμορφη
βάλτηνα στου ζεμπίλι
κι κρέμασέ τηνα ψηλά
να μην την τρών` οι ψύλλοι

Αν ήταν γυναίκα η νοικοκυρά :

Μουρή αρκούδα μαλλιαρή
μι μαλλιαρά πουδάρια
αν σι βαστάει η ........ σου
έβγα στα παλληκάρια

Μουρή ψειριάρου , ψειριαρού
κι ψειρουκουνιδιάρα
που βάζεις πέντι δάχτυλα
κι βγάζις δέκα ψείρις

Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων τα παλληκάρια κερνούσαν τον κόσμο στην εκκλησία
του χωριού και αργότερα , την ίδια μέρα , πήγαιναν στο φυλάκιο της  γέφυρας
και κερνούσαν τους φαντάρους .

Read more...

Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2019

Στη μικρή πλατεία


Read more...

Σχολικό έτος 1945-1946. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 2ο


31. Γκεντσίδης Παναγιώτης του Στεφάνου
32. Παπαγιαννίδης Ανέστης του Αυγερινού
33. Ξυντάκης Ιωάννης του Θεοδώρου


Read more...

Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019

Κέντρο


Read more...

Σχολικό έτος 1945-1946. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 1ο

Κατά το σχολικό έτος 1944-1945
το Δημοτικό Σχολείο Μαρασίων δε λειτούργησε.

Το σχολικό έτος 1945-1946
άρχισε στις 8 Ιανουαρίου 1946.



Read more...

Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2019

Δημόσιος


Read more...

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 7ο



Read more...

Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2019

Στην άκρη της Ελλάδας


Read more...

Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2019

Διοικητήριο


Read more...

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 6ο



Read more...

Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2019

Πρόσκληση


ΔΗΜΟΣ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ
Τ. Κ. ΜΑΡΑΣΙΩΝ

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

Σας προσκαλούμε να τιμήσετε με την παρουσία σας
 την ομιλία που θα πραγματοποιηθεί 
την Κυριακή 1 Δεκ. 2019 και ώρα 10:30 
στην αίθουσα της κοινότητας Μαρασίων
με θέμα: ΄΄Η ιστορία του χωριού Μαράσια.΄΄ 
Θα ακολουθήσει ανοικτή συζήτηση με θέμα: 
΄΄Προβληματισμοί και δράσεις για το μέλλον του χωριού.΄΄


Ο Πρόεδρος

Γεώργιος Χατζηγκαγκίδης

Read more...

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 5ο



Read more...

Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2019

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 4ο



Read more...

Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2019

Στην κοιλάδα του Άρδα


Read more...

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 3ο



Read more...

Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 2ο



Read more...

Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2019

Δεκαετία του `40. Δίπλωμα από τη " Φανέλλα του Στρατιώτου "


Read more...

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2019

Σχολικό έτος 1943-1944. Μαθητολόγιο του Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων - Μέρος 1ο



Read more...

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2019

Μεζεδοπωλείο-Τσιπουρά...δικο " Ο Γιώργης "


Read more...

Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2019

Κιορπελίκ


Read more...

Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2019

Σχολικό έτος 1942-1943. Δημοτικό Σχολείο Μαρασίων. Πίνακας αποτελεσμάτων


Read more...

Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2019

Στην κοιλάδα του Έβρου


Read more...

Σχολικό έτος 1942-1943. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων. Στατιστικός πίνακας


Read more...

Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2019

1967-1968. Στο καφενείο του Κώστα


Φωτογραφία : Μιχάλης Πολυχρονάκης

Read more...

Σχολικό έτος 1942-1943. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων- Μέρος 5ο



Read more...

Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2019

Έβρος


Read more...

Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2019

Στην κοιλάδα του Έβρου


Read more...

Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2019

Σοκάκι


Read more...

Σχολικό έτος 1942-1943. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων- Μέρος 4ο



Read more...

Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2019

Αμπέλια


Read more...

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2019

Κιορπελίκ


Read more...

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2019

Κέντρο


Read more...

Σχολικό έτος 1942-1943. Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μαρασίων- Μέρος 3ο




Read more...

Στατιστική της εκκλησιαστικής περιφέρειας Αδριανουπόλεως 1882



Το χωριό σύμφωνα με τη στατιστική είχε το έτος 1882:
90 οικίες ορθοδόξων.
Στέφανα ελληνοφώνων 20, στέφανα βουλγαροφώνων 70, τουρκοφώνων 0.
Πληθυσμός 440 Ορθόδοξοι, 0 Σχισματικοί, Τούρκοι 25, Αρμένιοι 0, Εβραίοι 0.
Σχολεία 1, Διδάσκαλοι 1, Μαθητές 32, Μισθοί 36 λίρες τουρκικές.
Εκκλησίες 1. Ιερείς 1.
Απόφασις από(;) Μητροπόλεως ώρας(;)2.
Μαθήτριαι 8.

Read more...

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Άρδας


Read more...
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...