1738-1909 . Πού κατασκευάστηκαν οι επιτύμβιες πλάκες των Μαρασίων ;

Οι πλάκες των Μαρασίων σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους χωρίζονται χρονολογικά σε δυο ομάδες.

 Η πρώτη περιλαμβάνει αυτές που έγιναν μεταξύ 1700 και 1800 και η δεύτερη αυτές που χρονολογούνται μετά το 1800.

Στην πρώτη ομάδα τα επιμελημένα καλλιγραφικά γράμματα και τα όμορφα σχέδια που γεμίζουν συμμετρικά την .επιφάνεια των πλακών φανερώνουν την προέ­λευσή τους από ένα ·αξιόλογο εργαστήριο της εποχής με ειδικευμένους στο είδος και έμπειρους τεχνίτες. Το εργαστήριο αυτό βρισκόταν ασφαλώς στη γειτονική και πολύ κοντινή Αδριανούπολη, που φαίνεται καθαρά στον ορίζοντα. Όπως μας είπαν οι χωρικοί, στα παλιά χρόνια οι κάτοικοι του χωριού ξεκινούσαν το πρωί με τα κάρα, πήγαιναν στην Αδριανούπολη, έκαναν τις δουλειές και τα ψώνια τους και γυρνούσαν πίσω το βράδυ. Ήταν λοιπόν πολύ εύκολο να μεταφέρονται από εκεί οι πλάκες.

Στη δεύτερη ομάδα οι επιγραφές και οι παραστάσεις είναι πιο απλά χαραγμένες. Τα γράμματα, πού είναι πάντα. κεφαλαία, ακολουθούν κάπως μέχρι το 1900 τη βυζαντινή-εκκλησιαστική παράδοση, αλλά έχουν αρκετά απλοποιηθεί. Στις τελευταίες πλάκες, πού χρονολογούνται στις αρχές του αιώνα μας, έχουν αποκτήσει πια τη σημερινή τους μορφή.

Οι επιτύμβιες πλάκες των δυο ομάδων έχουν αρκετές διαφορές μεταξύ τους ως προς τα θέματα που εικονίζουν και ιδιαίτερα ως προς τον τρόπο που έχουν γίνει τα σχέδια και η χάραξή τους. Πιστεύουμε ότι οι πλάκες της δεύτερης ομάδας δεν προέρχονται από την Αδριανούπολη. Πρέπει να έχουν γίνει από τεχνίτες κάποιου γειτονικού χωριού της περιοχής. Φημι­σμένο από παλιά χωριό για τούς τεχνίτες του που δούλευαν την πέτρα, είναι οι Πετράδες τού Διδυμοτείχου, όπως μαρτυρεί και το όνομά του. Από τεχνίτες λοιπόν των Πετράδων πρέπει να σκαλίστηκαν οι μετά το 1862 επι­τύμβιες πλάκες των Μαρασίων.

Διαμαντής Τριαντάφυλλος

Επιτύμβια επιγράμματα νεότερων χρόνων

από το χώρο της Θράκης

Θρακική Επετηρίδα , τόμος 1ος

Κομοτηνή 1981