Αη Γιάννης Κλήδονας

Ο Κλήδονας είναι γνωστότατη λαϊκή γιορτή σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και σε όλη τη Θράκη . Είναι ένα πανάρχαιο λατρευτικό έθιμο, ένα είδος μαντείας με ομαδικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα, που τελείται στις 24 Ιουνίου, προς τιμήν του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ημέρα που η εκκλησία μας γιορτάζει το Γενέσιον του αγίου.  

 Η λέξη κλήδονας είναι ίδια με την αρχαία λέξη «κλήδονα», τη φωνή δηλαδή που τυχόν άκουγε ξαφνικά κάποιος . Φανταζόταν πως οι θεοί του έστελναν κάποιο μήνυμα  που προσπαθούσε να το εξηγήσει. Έτσι ο σημερινός Κλήδονας είναι καθαρά κληρομαντεία. 

Ο λαός μας σήμερα πιστεύει πως ο Αη  Γιάννης φέρνει τύχες και φανερώνει το ριζικό του ανθρώπου.

 Η γιορτή αυτή συνδέεται με τη λαϊκή πίστη και λατρεία και έχει την προέλευσή της στο θερινό ηλιοστάσιο. Το γύρισμα αυτό του χρόνου οι αρχέγονοι λαοί το θεωρούσαν σημαντικό πάντα και επικίνδυνο για τη ζωή τους. Έτσι ζητούσαν να προφυλαχτούν από αυτό με μαγικούς τρόπους, να το κάνουν ακίνδυνο και με την ευκαιρία αυτή να γνωρίσουν την τύχη

Στις 23 Ιουνίου το βράδυ σε κάθε γειτονιά ανάβουν φωτιές, οι γνωστές φωτιές του Αη  Γιάννη. Συναγωνίζονται μάλιστα για το ποια γειτονιά θα παρουσιάσει την καλύτερη και μεγαλύτερη φωτιά. Η φωτιά εξαγνίζει και διώχνει το κακό . Συνδυάζεται βέβαια και με την ελληνική αρχοντιά, αφού οι νέοι πηδώντας τη φωτιά προβάλλουν την παλικαριά τους. 

Στην περιοχή μας  οι φωτιές τ’ Αη  Γιάννη ονομάζονται και μπουμπούνες. Μέσα στη φωτιά ρίχνουν παλαιά σύνεργα της αγροτικής ζωής αλλά και Μαγιάτικα στεφάνια, που ήταν κρεμασμένα στις πόρτες των σπιτιών από το Μάη.  Πηδούσαν τη φωτιά τρεις φορές, μια που ο αριθμός τρία είναι συμβολικός και άμεσα συνδεδεμένος με την παράδοση και τη θρησκεία μας.

Με το τέλος της φωτιάς, παραμονή πάντα του Αη  Γιάννη, αρχίζει η προετοιμασία του Κλήδονα . Μια κοπέλα, που πρέπει απαραίτητα να έχει ζωντανούς τους γονιούς της, θα πάει να πάρει νερό και πρέπει να είναι «αμίλητο νερό». Δηλαδή θα το φέρει κρυφά και δεν θα μιλήσει σε κανένα σε όλο το δρόμο που θα κάνει μέχρι να  το αποθέσει στο ορισμένο σπίτι. Εκεί τα νέα κορίτσια και αγόρια θα ρίξουν το «ριζικάρι» τους (δαχτυλίδι, χάντρα, παραμάνα, σκουλαρίκι, κουμπί, κ.τ.λ.). Θα σκεπάσουν έπειτα το δοχείο με κόκκινο μαντήλι και θα το αφήσουν εκτεθειμένο στο ύπαιθρο όλο το βράδυ κάτω από τα αστέρια, για να αποκτήσει μαντικές ικανότητες και να πει τα μελλούμενα. 

             Το αμίλητο νερό μιλάει λοιπόν και λέει το ριζικό, την τύχη του καθενός μέσα από τα στιχάκια. Την ημέρα αυτή, οι κοπέλες συνήθως το μεσημέρι πηγαίνουν στο πηγάδι. Καλύπτουν το κεφάλι με μια πετσέτα και τοποθετούν ένα καθρέφτη σε τέτοια θέση, ώστε να βλέπει το βυθό του πηγαδιού και κοιτάζοντας σε αυτόν αναγνωρίζουν το πρόσωπο εκείνου που θα γίνει το ταίρι τους στη ζωή.           Επίσης τη βραδιά αυτή κι αφού έχουν βγει προηγουμένως όλα τα αντικείμενα από το αμίλητο νερό, οι κοπέλες γεμίζουν το στόμα τους με το νερό του Κλήδονα και προχωρούν στις γειτονιές. Το πρώτο όνομα που θα ακούσουν λέγεται ότι είναι αυτός που θα παντρευτούν